Gazze’de ateşkes için tarafların önceki gün anlaştığının açıklanmasının ardından dün işler yeniden düğümlendi. Zira İsrail Başbakanlık Ofisi, Hamas’ın ateşkes anlaşmasının bazı maddelerinden vazgeçtiğini ifade ederek, kabinenin anlaşmayı onaylayacağı toplantının ertelendiğini duyurdu. Açıklamada, “Hamas, son dakika tavizleri koparmak amacıyla anlaşmanın bazı kısımlarından vazgeçti. İsrail kabinesi, arabulucular Hamas’ın anlaşmanın tüm maddelerini kabul ettiğini İsrail’e bildirinceye kadar toplanmayacak” ifadeleri kullanıldı.
Kimden kaynaklı?
Hamas’ın son dakikada gelen talebinin bazı üst düzey Hamas üyelerinin de takasa dahil edilmesine yönelik olduğu öne sürülüyor. Hamas’ın sembolik birkaç ismi takas anlaşmasına dahil ederek Gazze’deki itibarını artırmak istediği iddia ediliyor. İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu’nun hükümeti, Hamas’ın son dakika talepleri olduğunu ifade ederken, Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet el-Rişk ise Telegram’dan yaptığı paylaşımda, Hamas’ın ateşkes anlaşmasına “bağlı” olduğunu duyurdu.
Yaşanan tıkanmanın İsrail hükümetindeki iç anlaşmazlığa bağlı olabileceği de ifade ediliyor. Netanyahu, rehineleri eve getirmesi için ülke içinde ciddi bir baskıyla karşı karşıya. Ancak aşırı sağcı koalisyon ortakları, çok fazla taviz vermesi halinde hükümeti düşürmekle tehdit ediyor. Nitekim Netanyahu’nun aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’ten hükümetten çekilmeyeceğine dair güvence alana kadar Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasını onaylamayı ertelediği iddia edilirken, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, anlaşmanın onaylanması halinde partisinin hükümetten ayrılacağını açıkladı. Öte yandan adı açıklanmayan üst düzey İsrailli bir yetkili, İsrail kabinesinin ateşkes anlaşmasını oylamak üzere bugün toplanacağını ifade etti.
Koridor açıklaması
İsrail’den dün yapılan açıklamada anlaşmayla ilgili bazı detaylar düzeltildi. Açıklamada, “İlk aşamada 16. günden itibaren savaşı sona erdirme müzakereleri başlayacak. Eğer Hamas İsrail’in savaşı sona erdirme talebini (hedeflerine ulaşmak için) kabul etmezse, İsrail 42. güne kadar ve her durumda 50. güne kadar Philadelphi Koridoru’nda kalacaktır” ifadeleri kullanıldı. Arabulucu ülkelerden Katar, 15 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında Gazze’de ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya varıldığını duyurmuştu. Anlaşma, 19 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe girecek. 3 aşamadan oluşacak ateşkes anlaşmasının ilk 42 gününde İsrailli 33 esir salınacak. Anlaşma, Gazze Şeridi’ne insani yardımların kapsamlı şekilde ulaşmasının yanı sıra yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmelerini içeriyor. İkinci ve üçüncü aşamaların detayları, birinci aşamanın tamamlanmasıyla açıklanacak. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Uluslararası Kızılhaç ekiplerinin insani yardımları ulaştırmak amacıyla herhangi bir şart öne sürülmeksizin Gazze’ye girişine izin verilmesi gerektiğini vurguladı. Sınırda ise pek çok kamyonun sıra beklediği belirtiliyor.
‘Anlaşmazlık çözüldü’
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, ABD hükümetinin yaşanan anlaşma krizinin farkında olduğunu ve “tüm bunları çözmek için kendisi ve ekibiyle birlikte çalıştığını” söyledi.Axios’un ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberinde, anlaşmazlığın çözüldüğü ifade edildi. İsrail kabinesinin konuyla ilgili bugün toplanması bekleniyor.
Blinken: Hamas’ı masaya Erdoğan getirdi
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün veda konuşması gerçekleştirdi. Son basın toplatısında gazetecilere, İsrail-Hamas arasındaki ateşkes konusunda açıklamalarda bulunan Blinken, “Son haftalarda, Hamas’ı masaya geri getirmek ve bir anlaşmaya varmak için ağırlığını ve nüfuzunu kullanmak amacıyla Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da dahil olmak üzere diğer aktörlere de gittik ve Erdoğan bunu yaptı” dedi.
Anlaşma duyuruldu saldırılar durmadı!
Gazze’deki Filistinliler ateşkes anlaşmasını kutlarken, gece boyunca İsrail’in saldırıları da devam etti. Gazze’deki sivil savunma kaynaklarından yapılan açıklamada, ateşkesin duyurulmasından bu yana düzenlenen İsrail saldırılarında, 83 kişinin hayatını kaybettiği, en az 250 kişinin yaralandığı belirtildi. Açıklamaya göre hayatını kaybedenlerin 23’ü çocuk, 27’isi ise kadın. Aynı açıklamada, hayatını kaybedenlerin 72’si Gazze kentinden, 7’si Han Yunus’tan, 4’ü Gazze Şeridi’nin orta kesiminden. Söz konusu saldırılarla birlikte, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’ne başlattığı operasyonda ölenlerin sayısının 46 bin 788’e, yaralı sayısının da 110 bin 453’e yükseldiği ifade edildi. Öte yandan Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, 7 Ekim 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar 4 bin 500 Filistinli uzuv kaybına uğradı, bu kişiler ampute edildi. Sağlık Bakanlığı Enformasyon Birimi Müdürü Zahir el-Vahidi, bu süreçte 800 çocuk ve 540 kadının ampute edildiğini belirtti.
AB’den Gazze’ye yardım sözü
Avrupa Birliği (AB), 15 aydır devam eden İsrail-Gazze savaşında ateşkes sağlanması ihtimalini memnuniyetle karşılarken, 120 milyon euro yardım sözü verdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen X’te yayınladığı bir mesajında, “Ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması anlaşması bölgenin umutsuzca ihtiyaç duyduğu umudu sunuyor” dedi ancak Gazze’nin “insani durumunun korkunç olmaya devam ettiğini” de sözlerine ekledi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy de, Gazze’nin yeniden inşasında uluslararası toplumun vereceği desteğe ihtiyaç olduğunu belirtti. Lammy, Gazze’de 15 aydır yaşanan acının ölçülemez boyutta olduğuna işaret ederek “Gazzeliler dünyadaki cehenneme sıkışıp kalmıştı. 46 binden fazla insan öldürüldü. Çocukların hayatları sona erdi. Okullar, hastaneler, evler yok edildi. Açlık ve hastalıklar, 2 milyondan fazla insan evlerinden kaçmak zorunda kaldı, Gazze’nin kuzeyinin bölgenin geri kalanıyla bağı koptu. Savaşın vahşetiyle yara almış bir nesil var” ifadelerini kullandı.