Gazze’de ateşkes ve rehine takasını içeren anlaşma kapsamında Hamas, dün toplam 8 rehineyi serbest bıraktı. Hamas’ın ikisi askerbiri sivil 3İsrailli’nin yanı sıra 5 Tayland vatandaşı rehineyi Kızılhaç’a teslim etti. Tayland vatandaşları İsrail’de çalışırken, Hamas’ın saldırısında rehin alınmıştı.
Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, İsrailli asker Agam Berger’i Gazze’nin kuzeyindeki Cibaliye’de Kızılhaç yetkililerine teslim etti. Bir meydanda kurulan sahnede El Kassam Tugayları mensubu ile Kızılhaç yetkilisi belge imzaladı.
Serbest kalan askeri üniformalı Berger’e sertifika ve “hediye çantası” verildi. Kızılhaç aracına bindirilerek İsrail sınırına doğru hareket eden Berger, Netzarim Koridoru bölgesinde İsrail güçlerine teslim edildi ve İsrail’e döndü.
El Kassam Tugayları, daha sonra İsrailli siviller Arbel Yehoud ve Gadi Mozes ile 5 Taylandlı esiri de serbest bıraktı. 29 yaşındaki Yehoud ve 80 yaşındaki Mozes ile 5 Taylandlı rehine, Hamas’ın öldürülen eski lideri Yahya Sinvar’ın Han Yunus’taki evinin önünde Kızılhaç’a teslim edildi. Özellikle kadın sivil Yehud’un bırakılması sırasında oluşan kaos ve yoğun kalabalık dikkat çekti.
Kaos tepkisi!
Nitekim Gazze’den gelen görüntüler İsrail’in Filistinli mahkumları salıvermesini erteledi. İsrail Başbakanlık Ofisinden, “Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Israel Katz rehinelerimizin güvenli geçişi garanti altına alınana kadar bugün bırakılması planlanan tutukluların serbest bırakılmasının ertelenmesi talimatı verdi” açıklaması yapıldı. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog da, oluşan kalabalığı ve kaos ortamını eleştirdi.
Netanyahu ise “Rehinelerin serbest bırakılması sırasında yaşanan şok edici sahneleri son derece ciddiyetle izliyorum. Arabuluculardan bu tür sahnelerin tekrarlanmasını engellemeleri ve rehinelerimizin güvenliğini garanti altına almalarını talep ediyorum” dedi. İsrail daha sonra, arabulucuların güvence vermesinin ardından 110 Filistinli mahkumu Ofer Hapishanesi’nden serbest bıraktı.
Paketlerde ne var?
Hamas üyeleri tarafından İsrailli esirlere verilen paketler dikkat çekerken, bu paketlerin içeriği de merak konusu oldu. Kassam Tugayları logolu paketlerin içinde salıverilmeye dair bir sertifika, bir kolye ve fotoğraflar olduğu öğrenildi. Fotoğrafların esir kadınların Gazze’de geçirdikleri zamanla ilgili olduğu ifade ediliyor. Uzmanlar, hediye paketlerinin Hamas için bir imaj çalışması olduğunu belirtirken, “Gazze’yi hala yöneten meşru bir hükümet” olduklarını kanıtlamak adına bu adımı attıkları ifade ediliyor. Öte yandan Hamas’ın, rehinelerin teslimi için Sinvar’ın evinin önünü ve İsrail tarafından en çok yıkıma maruz kalan yerlerden biri olan Cibaliye’yi seçmesinin anlamlı olduğu belirtiliyor.Söz konusu mekanlarda İngilizce ve İbranice mesajların yer aldığı pankartlar, Sinvar’ın “Tufan’ın Efendisi” olarak anıldığı posterler dikkat çekti.
‘Hamas’ın gövde gösterisi’
1970’li yıllarda Filistin Kurtuluş Örgütü’ne verdiği destek nedeniyle İsrail hapishanesinde yatan araştırmacı-yazar Faik Bulut, Gazze’de gerçekleşen takasla ilgili Milliyet’in sorularını yanıtladı.
Takas nasıl işliyor?
Taraflar liste hazırlar ve bir denge sağlanır. İki taraf da önceliklerine göre bu listeleri hazırlar. Hamas önce kendine bağlı isimleri alır, diğer örgütlerle istişare ederek başka isimler de ekleyebilir. Filistinliler bazen Gazze’ye gönderilmeyebiliyor. Mısır, Ürdün, Lübnan, Katar gibi ülkelere gönderiyorlar. Bu mahkumların güvenlikleri ile de ilgili oluyor. Şu anda daha çok bu şekilde oluyor takas. Mısır sınırında, Philadelphi koridoruna bitişik bölgede Mısır’ın özel güvenlik güçleri var mesela. Eğer Hizbullah’ın bu son yenilgisi olmasaydı muhtemelen Lübnan’a gönderirlerdi. Yine Suriye’de rejim devam ediyor olsa o ülkeye de gönderilebilirdi.
Mahkumlara önceden haber veriliyor mu? Süreç nasıl oluyor?
Resmi olarak değil ama dedikodularla bir şekilde ulaştırılıyor bu isimler. Bu dedikodulardan bir kısmı gerçek oluyor, bir kısmı ise doğru çıkmayabiliyor. Nitekim listeler son dakikada değişebiliyor. Hamas’ın ısrar ettiği bir isim İsrail tarafından tehlikeli bulunursa kabul edilmeyebiliyor. Son anda değişebilir isimler.
Hamas’ın rehineleri bırakılma şeklinde bir mesaj var mı?
Bu daha çok bir gövde gösterisi Hamas tarafından. Kamuoyu oluşturmanın bir parçası bu. “Biz hala ayaktayız” mesajı vermek istiyorlardır.