Yüksek tansiyonu ihmal etmek çok ciddi bir hastalık riskini artırabilir. Yüksek tansiyon sadece kalbinizi etkilemez; kontrol edilmediği takdirde çeşitli hastalıklara da yol açabilir. Yapılan çalışmalar, bu hastalıkları önlemek için kan basıncını yönetmenin önemini vurguluyor. Basit yaşam tarzı değişiklikleri yüksek tansiyon riskini azaltmanıza yardımcı olabilir. Peki, yüksek tansiyon ve bunama arasındaki bağlantı nedir, araştırmalar ne söylüyor?
Yüksek tansiyon daha yaygın olarak sessiz bir katil olarak bilinir. Sadece kalbimize zarar vermez; beynimizi de etkileyebilir. Neurology'de yayınlanan bir çalışma, hipertansiyonu ihmal etmenin bunama gibi bilişsel sorunlar geliştirme riskini artırabileceğini ortaya koyuyor.
Ancak umut var; basit yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun kan basıncı yönetimi bu riskleri büyük ölçüde azaltabilir. Çalışmanın bulgularının ne söylediğini ve hem kalbimizi hem de zihnimizi nasıl koruyabileceğimizi öğrenin.
Wake Forest Üniversitesi tarafından yürütülen araştırma, 50 yaş ve üzeri 9.361 kişiye odaklandı. Katılımcılar iki gruba ayrıldı: yoğun kan basıncı tedavisi görenler (sistolik kan basıncını 120 mm Hg'nin altında tutanlar) ve standart tedavi görenler (140 mm Hg'nin altında).
Yedi yıllık takipte, araştırmacılar yoğun tedavi grubunun hafif bilişsel bozukluk (MCI) veya bunama geliştirme riskinin belirgin şekilde daha düşük olduğunu buldular. Bu, kan basıncını agresif bir şekilde yönetmenin, genellikle bunamaya yol açan bilişsel gerilemeyi önleyebileceğini gösteriyor.
Washington Post’a konuşan Temple Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Nörobilim profesörü ve Alzheimer Merkezi'nin direktörü Silvia Fossati, insanların özellikle orta yaşlarda hipertansiyona sahip olduklarında, beyne giden kan akışını kaybetmeye başladıklarını, beyindeki damar sistemi üzerinde etkiler yaratmaya başladığını, bunun da Alzheimer patolojisine paralel ve ek bir durum olduğunu ifade etti.
Hipertansiyon, tüm nedenlere bağlı demansın yanı sıra demansın en yaygın türü olan Alzheimer hastalığı için de bir risk faktörüdür. Normal kan basıncına sahip kişilerle karşılaştırıldığında, hipertansiyonu olanlarda bilişsel bozukluk ve bunama riski en az 1,5 kat daha fazladır.
Wayne State Üniversitesi Gerontoloji Enstitüsü'nde yaşlanma ve demans riskini araştıran psikoloji doçenti Ana Daugherty, “80 ya da 90 yaşına geldiğinizde bilişsel durumunuza yardımcı olmak için bugün yapacağınız şey, kalp sağlığınıza dikkat etmektir ve bu herkes için geçerli. Başlamak için hiçbir zaman geç değil.” dedi.
Hipertansiyon, beyindekiler de dahil olmak üzere vücuttaki tüm kan damarlarını etkiler. Zamanla, kötü yönetilen yüksek kan basıncı bu damarlara zarar verebilir, beyin hücrelerine kan akışını ve oksijen tedarikini azaltabilir. Bu, beyne giden kan akışının azalmasından kaynaklanan bir durum olan vasküler bunama riskini artırır ve ayrıca Alzheimer hastalığına da neden olabilir. Yüksek tansiyonu görmezden gelmek, semptomlar hemen ortaya çıkmasa bile beyin sağlığına uzun vadeli zarar verebilir.
Kan basıncını yönetmek ve beyninizi korumak için bazı uygulanabilir ipuçları şunlardır
aha fazla meyve, sebze, tam tahıl ve yağsız protein tüketin. Kan basıncını kontrol altında tutmak için tuz alımınızı azaltın. Tempolu yürüyüş, bisiklete binme veya yoga gibi düzenli egzersizler yapın. Her gün en az 30 dakika hedefleyin.
Aşırı alkol ve sigara hem kalbinize hem de beyninize zararlıdır. Sorunları erken yakalamak ve ele almak için kan basıncınızı düzenli olarak kontrol edin. Stres seviyelerini azaltmak için meditasyon veya derin nefes alma gibi rahatlama teknikleri uygulayın.
İyi haber şu ki, beyin özellikle sorunlar erken yakalandığında iyileşme yeteneğine sahiptir. Kan basıncını düşürmek, hafif semptomlar gösterenler için bile bilişsel gerileme riskini azaltabilir.